Archief voor categorie: WG Activiteiten

Welkom bij de podcasts van de cursus Stap voor Stap Moestuinieren van IVN Uden.
Bij deze de derde podcast.

https://www.ivn.nl/afdeling/uden/nieuws/moestuinieren-met-ivn-uden-podcast3

Welkom bij de podcasts van de cursus Stap voor Stap Moestuinieren van IVN Uden.
In zes podcasts nemen we je mee door een jaar in de moestuin.

Meer informatie vind je op de site van IVN Uden: https://www.ivn.nl/afdeling/uden/nieuws/moestuinieren-met-ivn-uden-podcast1

De pluktuin Juni 2020
3-4 jaar geleden zijn Rineke en ik gestart met het aanleggen van een pluktuin.
Ik werd geïnspireerd door een oogsttuin in Nijmegen waar leden behalve groenten ook een bos bloemen konden plukken.
Rineke is dit jaar gestopt met het werken in de pluktuin omdat het met de vlindertuin die ze bijhoudt te veel werd. Ze zorgt nog wel voor het Dahlia veldje.
Miep en Lieke helpen nu mee in de pluktuin.
Behalve bloemen hebben we ook nog wat eetbare groenten erin gezet zoals eeuwig durende moes, oerprei, egyptische ui tomaten paprika pepers uien.
Net als in de moestuin gaat het ook in de pluktuin met vallen en opstaan. Dit jaar had ik veel zaad besteld via diana’s mooie moestuin. In de kas voorgezaaid en rechtstreeks in de pluktuin gezaaid. In de kas duurde het erg lang voordat er iets opkwam en ook rechtstreeks zaaien leverde niet het verwachte resultaat op. Thuis nog wat voorgezaaid en dat ging wel beter helaas kwam er in mei nog nachtvorst en niet alle net uitgeplante plantjes konden dit aan. Maar met hetgeen wat zichzelf nu uitgezaaid heeft en de zaailingen die het toch overleeft hebben is het nu een fleurig geheel geworden. Mochten jullie een boeketje voor jezelf willen plukken kijk dan waar genoeg bloemen van zijn. Als er maar een enkeling staat dan hebben er meer mensen plezier van als je deze in de pluktuin laat staan. Probeer zo te knippen dat je de stengel met een bloem eraf haalt als er bv nog aan aantal dichte knoppen bijzitten dan is de kans dat die in de vaas nog open gaan klein en andere kunnen er dan nog plezier aan beleven. Mocht je bloemen willen plukken om in een vaas op tafel te zetten op de hof vul dan een of twee vazen maar geen vier of vijf.
Het eerste gedeelte op de hof is de vlindertuin. Het is niet de bedoeling om hier de bloemen uit te plukken
Diana uit www.mooiemoestuin.nl heeft een stukje geschreven over snijbloemen dit wil ik graag met jullie delen, zodat je zo lang mogelijk plezier van de bloemen hebt.

Regels m.b.t. het plukken
Pluk in de koele tijd van de dag, vroeg in de ochtend of wat later in de avond (overdag verdampen planten meer door de zon/warmte en dat leidt tot het snel slap hangen van de bloemen (hetgeen wel weer goed komt maar het geeft uiteraard wel stress/vitaliteitsverlies en de bloem zal minder lang houdbaar zijn).
Neem een goede en scherpe snoeischaar; botte messen geeft beschadigingen met vitaliteitsverlies als gevolg.
Pluk niet alles; als je zo links en rechts iets plukt, of een samenstelling maakt van een aantal soorten merk je amper in je tuin dat er regelmatig bloemen “verdwijnen” voor de vaas. Pluk van heesters bijvoorbeeld takken uit de achterkant en van planten juist wat bloemen in een stuk waar veel nieuwe knoppen zitten.
Bloemen in aren (Consolida, Digitalis, Delphinium, etc. ) pluk je wanneer ongeveer de helft van de bloemen in de aar open is en de andere helft nog gesloten. Tijdens hun leven in de vaas moet je zo af en toe de onderste uitgebloeide bloempje weg nijpen zodat ook de bovenste bloemen nog gaan bloeien.
Niet alle maar de meeste bloemen pluk je het best als ze net uit knop komen en juist goed op kleur raken maar nog niet helemaal open zijn. Nog stijf in knop zullen veel bloemen niet uitkomen, op een paar uitzonderingen na zoals de Camellia (bedenk ook; soms kunnen bloemknoppen minstens zo mooi zijn of in het boeket passen als de bloem die ze zou worden)
Pluk bloemen met vooral rechte stelen en ook lange stelen (hoewel in sommige boeketten juist niet helemaal rechte stelen een natuurlijk effect geven). Lange stelen kun je altijd inkorten, korte stelen kun je echter niet langer maken.

• Zet geplukte bloemen direct in water (neem dus een emmer water mee als je bloemen gaat plukken) of zorg dat die in de buurt staat. Elke minuut zonder water geeft een geplukte bloem extra “stress”.
• Verwijder gelijk bij het plukken al de onderste bladeren – die moeten er toch af en met het gelijk verwijderen van de bladeren heb je dus minder verdamping en een betere houdbaarheid van de bloemen.
• Zet de emmer met water en geplukte bloemen na de pluk op een koele plaats, en uit de zon. Zorg dat het water niet heel koud is maar een beetje lauwig (de bloemen kunnen dat water beter kunnen opnemen dan koud water).
• Laat de bloemen nu een hele dag of hele nacht (afhankelijk van pluktijd, in ieder geval een uur of 5 tot 8) zo in flink wat water staan: de bloemen krijgen nu de kans om te herstellen. Als je ze nu gelijk zou verwerken zouden de bloemen veel minder lang goed blijven. In zo’n nacht of dag krijgen de bloemen de tijd zich te herstellen, dan is na zo’n tijd een tweede snede en het afplukken van meer blad (waardoor er minder verdamping plaats kan vinden bij toch al gehavende bloemen) beter door de bloem op te vangen dan wanneer je dat gelijk zou doen. laat ze dus rusten en herstellen!

Regels na de rust:
Doe altijd voldoende water in de vaas, meestal niet koud maar ook weer een beetje lauwig. Nooit een bodem of zo, altijd 2/3 van de vaas (en vul dus ook bij in de komende dagen tot 2/3e).
Verwijder van de bloemstengels alle bladeren die anders in het water zouden komen (om bacteriegroei tegen te gaan).Alle stengels moeten opnieuw worden afgesneden, ook als ze al op lengte zijn.Belangrijk: doe dit onder water (en zeker bij de soorten met holle stengels!!); lucht kan de vaten van stelen afsluiten waardoor deze bloemen geen water meer kunnen opnemen, en dus snel zullen verwelken. Snijd de stengels altijd schuin af – zo vergroot je het oppervlak waardoor de stengel/bloem vocht en voeding kan opnemen. Gebruik wederom een scherp mes of snoeischaar
Er zijn bloemen die ondanks bovenstaande verzorgingstips toch direct slap zullen gaan hangen (zoals Papaver, Acanthus, Artemisia, Euphorbia, etc.). Voor die soorten is er nog een “ trucje”:Dit doe je zo snel mogelijk na het plukken (maar houd de stengels uiteraard wel tot die tijd in een emmer water en zorg dat de bloemen op de juiste lengte zijn):Verhit een pannetje met water tot het kookt. Haal van het vuur en laat 5 minuutjes staan. Houd de stengels schuin zodat de bloemen niet in de hete stoom terecht komen (is funest voor de houdbaarheid van de bloem!!). Doop de schuin afgesneden stengels ongeveer 20 seconden in het hete water: zo stop je het bloeden van melkachtige sappen en “schroei” je de vaten dicht. Na de 20 seconden heet water gelijk in een emmer met veel lauw water laten rusten (uiteraard daarna niet nog een keer snijden voor ze de vaas in gaan!)

Regels na het schikken in de vaas:
Zet de vaas met bloemen niet in de zon of bij de verwarming; hoe koeler ze mogen staan des te langer zullen ze mooi blijven.

Op de foto een bosje heerlijk geurende Lathyrus odoratus.
Als snijbloemen voeding krijgen zullen ze ook langer houdbaar blijven (vaak zit er in snijbloemenvoedsel ook gelijk een bacteriedodend middel). Koop het in een flesformaat in tuincentra (bekende merken zijn substral en chrysal). Als je het echt nergens kunt vinden kun je zelf aan het vaaswater een schepje suiker en 5 druppels bleekmiddel toevoegen (niet hetzelfde effect maar beter dan alleen water).
Vul om de dag het water bij (de vaas moet voor ¾ deel vol staan met water, en niet een laagje). Als het water echt vies wordt terwijl de bloemen nog mooi zijn, vervang het dan door vers water en nieuwe voeding.
Tot slot volgt hieronder dan een lijst met bekende en minder bekende soorten die geschikt zijn om te snijden en in een vaas te zetten. Bedenk dat er daarnaast ook nog veel soorten planten zijn die wellicht ook geschikt zijn. Wees dus niet bang en probeer vooral eens wat anders dan alleen de planten in onderstaande lijst!!
Herfst: Dahlia’s en een pompoen

Geschikt voor plukken zijn:
• Abutilon (gebruik de techniek met heet water)
• Acanthus )gebruik de techniek met heet water, pas op voor de stekels)
• Agapanthus
• Agrostemma
• Alcea (gebruik de techniek met heet water, daarna in koel water)
• Alchemilla mollis
• Allium
• Alstroemeria
• Amaranthus (gebruik de techniek met heet water)
• Amelanchier
• Ammi majus
• Anchusa
• Anemone (van zowel de bollen als de vaste planten, gaat heel goed!)
• Anethum (gebruik de techniek met heet water)
• Anthriscus
• Antirrhinum
• Aquilegia
• Arctotis
• Artemisa (gebruik de techniek met heet water)
• Arum (groen of gemarmerd blad)
• Asclepias (gebruik de techniek met heet water)
• Aster (gaat heel goed!)
• Astrantia
Amaranthus Dreadlocks, 100 cm hoog en vrolijke bloempluimen die mooi hangen over de rand van een vaas
• Bupleurum
• Calendula
• Callicarpa (de kale takken met paarse besjes)
• Camellia (bloemen in voorjaar en takken met glanzend blad in herfst en winter)
• Campanula
• Capsicum (= chilipeper: kies de soorten met vrolijk gekleurde pepers, verwijder alle bladeren, de kale takken met vruchten kunnen wel 3 weken mooi op vaas blijven)
• Cardamine
• Ceanothus
• Centaurea
• Chaenomeles
• Clematis
• Convallaria
• Cornus (takken in de zomer (vooral de witbonte vorm), en kale felgekleurde takken in de winter -gebruik de techniek met heet water, daarna lauw water zetten)
• Corylus
• Cosmos
• Cotinus
• Cynara
• Dahlia (bloemen, knoppen komen niet uit op vaas, dus pluk open bloemen, snijd de holle stengels onder water nogmaals af om luchtbellen te voorkomen – die verhinderen vochtopname)
• Daphne
• Delphinium
• Dianthus (vooral de barbatus gaat erg goed!)
• Dicentra
• Digitalis (zet de stelen eerst een paar uur in warm water, dan 8 dagen mooi op vaas)
Dahlia, vooral de langstelige rassen zijn zeer geschikt voor de pluk
• Echinops
• Echium
• Eleagnus (wintergroen grijsachtig blad)
• Epilobium (gebruik de techniek met heet water)
• Eremurus
• Eryngium
• Erysimum
• Erythronium
• Eucalyptus (grijs blad)
• Euphorbia (gebruik de techniek van het dichtschroeien van de stengel door heet water)
• Eustoma
• Galanthus
• Gentiana
• Gladiolus
• Fritillaria
• Hamamelis (kale takken met bloeiwijzen)
• Hedera (groen of bont blad)
• Helenium
• Helianthus
• Helleborus (gebruik de techniek met heet water)
• Hesperis
• Humulus (groen blad en hopbellen in zomer en rood blad in herfst)
• Hyacinthoides (gebruik de techniek met heet water)
• Hyacinthus
• Iris
• Knautia macedonica
• Kniphofia
• Lathyrus (met de odoratus vooraan i.v.m. geweldige geur!!)
• Lavandula
• Leonotis (gebruik de techniek met heet water)
• Lilium
• Lonicera
• Lupinus
• Lychnis
• Magnolia
• Matthiola
• Molucella
• Myrrhis
Matthiola incana Hot Cakes, mooie kleur, heerlijke geur

• Narcissus
• Nerine
• Nicandra
• Nicotiana
• Nigella
• Paeonia
• Pennisetum (donzige bloeiaren)
• Penstemon
• Philadelphus (heerlijke geur)
• Phlox
• Physalis (“lampionnen”, blijven heel lang mooi maar verwijder direct de bladeren want die verwelken heel snel)
• Pittosporum (mooi grijsgroen blad met een wit randje)
• Polygonatum
• Primula
• Pulmonaria
• Pulsatilla
• Ranunculus
• Rosa (bloemen, geurig, snijd goed schuin af en gebruik de techniek met heet water, rozen nooit in koud water zetten, altijd een beetje lauw)
• Rubus (= braam/framboos: takken met blad en bessen)
• Rudbeckia
Rudbeckia hirta Cappuccini, een rijkbloeiende plant met grote bloemen
• Salix (de kale takken met “katjes”)
• Salvia (gebruik de techniek met heet water)
• Scabiosa
• Schizostyllis
• Smyrnium
• Stachys (bloemen en het grijze wollige blad)
• Syringa
• Tithonia
• Triteleia
• Tulipa
• Typha (de “bruine sigaren”)
• Viola (bloemen, helaas vrij korte steeltjes dus voor kleine boeketjes)
• Viburnum
• Zinnia (gaat erg goed, blijven lang mooi in een vaas)
Zinnia, vrolijk, langbloeiend, grote bloemen, blijven zeker een week mooi in een vaas

Beste hofleden
Ik wens jullie veel plezier met de bloemen.
Mochten jullie vragen hebben dan spreek met gerust aan.

Hartelijke groet,
Maria- Elise Koenders

Het is inmiddels een mooie traditie geworden: elk jaar in de vroege zomer, zet D’n Hof van de Toekomst haar poorten wijd open om belangstellenden te verwelkomen en kennis te laten maken met de unieke locatie, de bijzondere sfeer en de grote diversiteit aan planten én dieren. Want D’n Hof is veel meer dan een moestuincomplex! De houtwallen, de vijver, de vele fruitbomen, de vlindertuin en de kruidentuinen bevatten een enorme schakering aan wilde planten die een rijkdom aan insecten lokken. Met de plaatsing vorig jaar van een tweede bijenhotel voor wilde bijen door Pieter van Breugel van IVN Veghel, is de populatie weer toegenomen. Meer en meer ontwikkelt D’n Hof zich zo tot een oase van biodiversiteit midden in de bebouwde omgeving. Ecoloog Nico Ettema houdt de vinger aan de pols door jaarlijkse inventarisaties. En de diversiteit neemt nog steeds toe!

Zo levert D’n Hof een waardevolle bijdrage aan het creëren van veilige havens voor planten en insecten in een steeds intensiever gebruikte omgeving waarin de natuur vaak aan het kortste eind trekt. Het bewustzijn dat we daar niet ongestraft mee door kunnen gaan neemt gelukkig toe, maar het is belangrijk dat we elkaar hieraan blijven herinneren. Dat bleek wel weer bij de bestrijding van de buxusmot, die veel slachtoffers maakte onder jonge mezen die met de bespoten (en dus giftige) rupsen werden gevoed.

Steeds meer mensen weten de weg naar D’n Hof te vinden en ze worden hartelijk ontvangen. De plantjesmarkten worden steeds drukker bezocht. De egelopvang weet ons te vinden. Voor de bewoners van Sint Jan hoort D’n Hof inmiddels tot een vast uitje. Dan komen de verhalen los over hoe het vroeger ging. Leerlingen van twee scholen komen regelmatig helpen en leren zo wat vroeger vanzelfsprekend was: aardappelen groeien onder de grond, tomatenplanten kunnen niet tegen nachtvorst, pieren zijn niet vies, maar heel nuttig. Liefde voor de natuur, respect voor de bodem en de dieren die daar het werk voor ons doen, inzicht in hoeveel werk het is om gezond voedsel te verbouwen, stapje voor stapje wordt het duidelijk.

Met de Udense parken, het ecologisch bermbeheer, de stadsweide, D’n Hof van de Toekomst en de natuurontwikkeling in het buitengebied laat de gemeente Uden zien hoe een middelgrote stad de natuur een plek kan geven midden in de gemeenschap. Daar zetten we ons graag voor in!

Naast de verkoop van plantjes door D’n Hof, konden Udenaren hun bestellingen van planten ophalen die ze hadden besteld bij de plantjesactie van Udenaar de Toekomst, stichting Vrijwillig Landschapsbeheer, Natuurvereniging IVN, de Vogelwacht en de gemeente Uden. Bij het afhalen ontving men informatie over plant- en onderhoudstips. 

De actie was bedoeld om de Udense tuinen en balkons nog groener en gezelliger te maken. Én gastvrij, voor de vogels en insecten.